„Dziedzictwo kulturowe Bodzentyna” – konferencja naukowa z okazji 660-lecia lokacji miasta i 20. rocznicy odzyskania praw miejskich

13 listopada 2015 | Aktualności

Dnia 7 listopada 2015 r. pod patronatem Narodowego Instytutu Dziedzictwa miała miejsce w Miejsko-Gminnym Centrum Kultury i Turystyki w Bodzentynie konferencja naukowa „Dziedzictwo kulturowe Bodzentyna”. Jej organizatorami byli Burmistrz Miasta i Gminy Bodzentyn, Miejsko-Gminne Centrum Kultury i Turystyki w Bodzentynie, Społeczna Rada Kultury, Ochrony Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego oraz Polityki Społecznej Miasta i Gminy Bodzentyn, Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Celem konferencji było nie tylko poszerzenie wiedzy na temat dziejów Bodzentyna, jego materialnego i duchowego dziedzictwa kulturowego, ale też przygotowanie do podjętego przez władze Miasta i Gminy Bodzentyn projektu rewaloryzacji wzgórza zamkowego i jego uczytelnienia w krajobrazie regionu świętokrzyskiego i Polski. Wśród wielu zamierzeń związanych z projektem: „Szlakiem dóbr biskupów krakowskich do Bodzentyna” przewiduje się również zorganizowanie na bazie autorskiego pomysłu dr hab. prof. UJK Urszuli Oettingen Muzeum dóbr biskupów krakowskich. Instytucja ta poprzez swój program naukowo-edukacyjny i promocyjny pokazywałaby znaczenie miasta i wpływ na rozwój gospodarczy, społeczny, kulturalny w okresie kiedy był to znaczący ośrodek dóbr biskupich w Małopolsce

Udział w konferencji wzięli mieszkańcy Bodzentyna i okolic, przedstawiciele środowiska nauczycielskiego, przewodników turystycznych, duchowieństwa, instytucji publicznych, w tym Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Instytutu Historii UJK, Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwum Państwowego w Kielcach Świętokrzyskiego Parku Narodowego i władz samorządowych. Liczną grupę stanowili goście z Krakowa, w tym z Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki.

Przybyłych gości przywitali mgr inż. Dariusz Skiba Burmistrz Miasta i Gminy Bodzentyn, mgr Marcin Sikorski Dyrektor Miejsko-Gminnego Centrum Kultury i Turystyki w Bodzentynie, dr hab. prof. UJK Urszula Oettingen Przewodnicząca Społecznej Rady Kultury Ochrony Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego oraz Polityki Społecznej Miasta i Gminy Bodzentyn, stanowiący komitet organizacyjny konferencji.

Naukową część konferencji rozpoczął wykład Pani prof. dr hab. inż. arch. Marii Brykowskiej z Politechniki Warszawskiej, pod tytułem Bodzentyn – miasto i jego architektura w dziejach i w krajobrazie. Po jego zakończeniu odbyła się miła uroczystość. Organizatorzy, Świętokrzyski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Kierownik Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Kielcach, delegaci Archiwum Państwowego w Kielcach oraz środowiska krakowskich archeologów wręczyli Pani prof. Marii Brykowskiej kwiaty oraz dyplomy z podziękowaniami za długoletnia pracę w dziedzinie badania historii i ochrony zabytków regionu świętokrzyskiego, szczególnie zaś Bodzentyna.

W konferencji uczestniczyło 16 prelegentów, reprezentujących wyższe uczelnie i instytucje z Krakowa, Warszawy, Kielc, Bodzentyna. Poniżej lista wygłoszonych referatów:

Waldemar Gliński, Pracownia Badań Archeologicznych w Kielcach, Świętomarz-Tarczek-Bodzentyn. Kolejna próba przedstawienia problemu średniowiecznego osadnictwa Gór Świętokrzyskich

Dr Tomasz Graff, dr Dobrosława Horzela, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Kardynał Zbigniew Oleśnicki i jego tablica fundacyjna dla kościoła parafialnego w Bodzentynie

Dr Mateusz Grzęda, Uniwersytet Jagielloński, Tryptyk Zaśnięcia Marii w kolegiacie bodzentyńskiej i jego rola w promowaniu kultu Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej przez biskupa krakowskiego Jana Konarskiego

Dr Piotr Rosiński, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Dawne organy w kościołach Bodzentyna

Bartłomiej Wołyniec, Uniwersytet Jagielloński, Działalność fundacyjna biskupa Marcina Szyszkowskiego (1616-1630) w Bodzentynie

Dr Czesław Hadamik, Pracownia Badań i Studiów Archeologicznych, Historycznych
i Konserwatorskich w Kielcach, Dwa ratusze Bodzentyna

Michał Sobala, Między „zamkiem” a „pałacem”. Rezydencja biskupów krakowskich w Bodzentynie w świetle inwentarza z 1680 roku

Wiesława Rutkowska, Archiwum Państwowe w Kielcach, Materiały kartograficzne i ikonograficzne dotyczące Bodzentyna w zbiorach Archiwum Państwowego w Kielcach

Anna Adamczyk, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Kielcach, Zespół zabudowy Bodzentyna. Problemy ochrony prawnej i konserwatorskiej

Dr Cezary Jastrzębski, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Najstarsze tradycje zwiedzania Bodzentyna

Justyna Staszewska, Towarzystwo Dawida Rubinowicza w Bodzentynie, Ludność żydowska w Bodzentynie i jej spuścizna

Dr Tomasz Domański, Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie, Delegatura
w Kielcach, Źródła do dziejów Bodzentyna pod okupacją niemiecką w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach

Witold Comber, Bodzentyn, Odzyskanie praw miejskich przez Bodzentyn w 1994 roku.

Konferencję zakończyło wystąpienie Pani dr hab. prof. Instytutu Historii UJK Urszuli Oettingen, znanej w regionie działaczce na rzecz promocji miasta i ziemi świętokrzyskiej, pomysłodawczyni opisywanej konferencji, zatytułowane: Miejsca pamięci w krajobrazie kulturowym Bodzentyna. Skupiając się na miejscach związanych z historią XIX i XX wieku, pokazała również obiekt, którego jeszcze nie ma, ale w zamysłach władz oraz mieszkańców będzie upamiętniał początek powstania miasta – to pomnik biskupa Jana Bodzanty, założyciela miasta na wyniosłym wzgórzu nad rzeką Psarką.

Ważnym uzupełnieniem wystąpienia dr. Czesława Hadamika była autorska wystawa planszowa, prezentująca efekty prac archeologicznych prowadzonych na Rynku Górnym w Bodzentynie w 2012 r.

Po obiedzie w budynku szkoły podstawowej, zebrani pod kierunkiem dr. Cezarego Jastrzębskiego zwiedzili ruiny rezydencji biskupów krakowskich oraz kolegiatę p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika. W niej szczególną uwagę zwrócono na średniowieczne i renesansowe elementy wyposażenia, wśród nich tablicę erekcyjną z 1452 r., główny ołtarz, który przeniesiony z katedry wawelskiej do Kielc znalazł w XVIII w. miejsce w Bodzentynie, tryptyk Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny autorstwa Marcina Czarnego, nagrobek biskupa i podkanclerza koronnego Franciszka Krasińskiego.

Pokłosiem konferencji będzie publikacja, która ukaże się w przyszłym roku.

Wszyscy referenci zostali uhonorowani dyplomami z podziękowaniem za podjęcie badań nad historią miasta, udział w konferencji naukowej i wygłoszenie referatu, wręczonymi przez komitet organizacyjny konferencji.

Gorące słowa podziękowania należą się organizatorom konferencji, prelegentom z różnych ośrodków naukowych Polski, wszystkim zebranym, którzy brali w niej udział i dali świadectwo zainteresowania swoją Małą Ojczyzną. To kolejny ważny krok w odbudowie pamięci o dziedzictwie kulturowym Bodzentyna i jego bogatej przeszłości.

Elżbieta Firlet

St. kustosz Muzeum Historycznego Miasta Krakowa

Wiceprezes Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna