Znaki czasu – cmentarz parafialny w Bodzentynie
W niedzielę 27 października 2013 r. w kościele parafialnym pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Bodzentynie otwarto wystawę Znaki czasu – cmentarz parafialny w Bodzentynie.
W imieniu organizatorów otwarcia wystawy dokonała dr hab. Urszula Oettingen, po uroczystym nabożeństwie celebrowanym przez ks. proboszcza dr. Leszka Sikorskiego.
Urszula Oettingen przypomniała znaczenie cmentarza w krajobrazie kulturowym regionu jako cennego dobra kultury. Pierwotnie zmarłych grzebano przy kościele św. Ducha. W końcu XVIII wieku zaczęto cmentarze lokalizować poza zabudową miejską, głównie ze względów sanitarnych. W tym czasie założono też bodzentyński cmentarz parafialny. Można przypuszczać, że do obecnego dnia spoczęło na nim ponad 25 000 zmarłych.
Prezentowane fotografie są pokłosiem warsztatów fotograficznych zorganizowanych we wrześniu 2013 r. przez dr hab. Urszulę Oettingen – historyka, Prezesa Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna, ks. dr. Leszka Sikorskiego – Proboszcza Parafii Bodzentyn, Andrzeja Dębickiego – Radnego Okręgu Leśna-Siekierno Miasta i Gminy Bodzentyn. W roli ekspertów uczestniczyli dr Piotr Rosiński – historyk sztuki, Prezes Oddziału Kieleckiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki i artysta fotografik Antoni Myśliwiec – członek Okręgu Świętokrzyskiego Związku Polskich Artystów Fotografików.
Warsztaty i wystawę zorganizowano przy pomocy Miejsko-Gminnego Centrum Kultury i Turystyki w Bodzentynie.
Fotografie pokazują piękno małej architektury nagrobnej i przyrody bodzentyńskiej nekropolii. Jej wartości historyczne, artystyczne, symboliczne, ideowe, krajobrazowe, emocjonalne. Zdjęcia prezentują fragmenty cmentarza, nagrobki XIX-wieczne i współczesne. Są to rzeźby na cokołach, krzyże, obeliski, płyty, grobowce, mogiły ziemne. Występują obiekty nawiązujące do stylów historycznych zwykle gotyku i klasycyzmu; nagrobki w postaci głazów skalnych, form naśladujących pnie i konary drzew.
Na zdjęciach widać detale architektoniczne, zdobienia symbolizujące śmierć i przemijanie, żałobę (czaszka, piszczele, kobiety-płaczki, anioły); imitujące rośliny i twory natury, atrybuty związane z zajęciem zmarłego, liternictwo nagrobnych inskrypcji.
Autorzy fotografii ujmowali architekturę sepulkralną w otoczeniu przyrody jako ważnego elementu przestrzeni cmentarnej. Pokazano brzozy o wiotkich gałęziach jako symbole smutku, żywotniki, lipy, kasztanowce, ale też kwiaty zdobiące groby, i opadłe jesienne liście przykrywające mogiły.
Ze zgromadzonych fotografii przebija nastrojowość bodzentyńskiego „miasta umarłych”. Czuć melancholię, smutek przemijania, ale też pogodzenia z naturą. Najczęściej powtarza się wizerunek krzyża – jako symbolu męczeństwa Chrystusa, ale też odkupienia – niosącego nadzieję zmartwychwstania.
Uczestnicy warsztatów i autorzy fotografii: Klaudia Kuropatwa (Siekierno-Przedgrab), Dominika Moskal (Bodzentyn), Joanna Babiarz (Kamienna Góra), Maciej Wojtyna (Siekierno-Podmieście), Filip Durlik (Święta Katarzyna), Bartosz Piątek (Sosnowiec), Tomasz Piątek (Sosnowiec), Żaneta Naporowska-Piątek (Katowice), Elżbieta Firlet (Kraków), Janusz Firlet (Kraków), Urszula Oettingen (Siekierno-Podmieście), Piotr Rosiński (Kielce).
Wystawę można oglądać do 20 grudnia 2013 r.
Urszula Oettingen
